سنگ ‌نگاره‌ها (Petroglyphs) یا هنرهای  صخره‌ای (Rock Art) شناسنامه یا   سندهای دست اولی هستند که نمادی از هویت  ملی هر دیار محسوب می‌شوند،  آن‌ها  کهن‌ترین آثار هنری و تاریخی به جا مانده  از مردمان کهن و ادوار  خیلی دور  هستند که در خود اسرار کشف نشده ی فراوانی  دارند. این آثار  بهترین  سامانه‌هایی بوده‌اند که انسان‌های کهن از طریق  آن‌ها توانسته‌اند  ادامه  حیات بدهند و با یکدیگر و جوامع بشری سخن بگویند. از شگفتی‌های این اثر به ظاهر ساده، داشتن شباهت‌های نمادین با مضامین  یکنواخت در سرزمین‌های بسیار دور از هم و ادوار بسیار طولانی است. نقش  ساده‌ای که در جای‌جای ایران با مضمون یکنواخت می‌بینیم، همین نقوش ساده در  قاره‌های اروپا، آفریقا و حتی در قاره تازه مکشوفه استرالیا، آمریکا با  همین شباهت ظاهری و مضامین یکنواخت کشف شده است. این میراث قابلیت دارد به  صورت جدی به‌عنوان بزرگ‌ترین مجموعه سنگ‌نگاره‌های ایران در فهرست جهانی  یونسکو به ثبت برسد، چرا که دارای بازتاب فرهنگی و ظرفیت مطالعاتی بسیار  است. اما به علت وجود ساخت‌‌وسازها و نیز معادن طلا در منطقه هنوز این  اتفاق نیفتاده است. 


سنگ نگاره کمرمقبولا

دشت حاصل‌خیز توس، واقع در میان دو  رشته‌کوه هزار مسجد و بینالود به لحاظ داشتن شرایط زیست‌محیطی در طول  هزاران سال اقوام مختلف را به سوی خود جذب کرده و از کهن‌ترین ایام، بستر  مناسبی را برای زیستن و تداوم حیات انسان فراهم آورده است. این نقوش  صخره‌ای در حاشیه‌های دشت توس پراکنده‌اند و موضوعات مختلف از قبیل  صحنه‌های شکار، ابزار اولیه، نقوش مسبک انسان برهنه، گاومیش کوهان‌دار،  نقوش و علائم نمادین، نقش انسان در حال نزاع و شکار و انجام مراسم، بزهای  کوهی به همراه علامت‌های نمادین از قبیل گردونه خورشید در آن‌ها عرضه  شده‌اند. «کمرمقبولا» با وسعت حدود پنج کیلومتر مملو از تخته سنگ‌های آتش‌فشانی بکر، آثار سنگی،  سنگ نوشته‌ها و نگاره‌های باستانی ارزشمند است که هویت دیرین این بخش از  ایران را بر دل سنگ‌ها حفظ کرده است. این سنگ‌نگاره‌ها مضامین یکسانی را با  طرح‌ها و اندازه‌های مختلف به نمایش گذاشته‌اند.